अजो नित्य:शाश्वतोsयं पुराणो
स्वातंत्र्यपूर्व काळात जन्मलेली, आदर्श मूल्यांचे जतन करणारी पिढी हळूहळू आपल्यातून निघून जात आहे. शुद्ध सात्विक जीवनशैली, शाकाहार, बाहेरचे न खाणे याबद्दल बाळगलेला प्रचंड संयम, अंगी नियमितपणा असणारे, आरोग्याकडे लक्ष देणारे, शांत, संयमी, मितभाषी व नॉन करप्टेड असे लोक आपल्यातून निघून जात आहेत, बाळासाहेब हे त्यांपैकीच एक होते.
एखाद्याचे इहलोक सोडुन जाणे हे त्याच्या जवळच्या नातेवाईकांसाठी जितके क्लेशदायी असते तितकेच ते त्याचा मित्र परिवार व समाजासाठी सुद्धा वेदनादायी असते. त्यातही जाणारा व्यक्ती जर सज्जन, निस्वार्थी आध्यात्मिक वृत्तीचा असेल तर त्याच्या जाण्यामुळे झालेल्या दु:खाची तीव्रता अधिकच जाणवते. ब.ना. उर्फ बाळासाहेब कुळकर्णी हे त्यापैकीच एक. 1996-97 चे वर्ष असेल श्री ब. ना. कुळकर्णी सेवानिवृत्तीनंतर खामगांवला स्थायिक होण्यासाठी म्हणून आले. ते माझ्या आत्याचे यजमान. तेव्हा मी पदवीचे शिक्षण घेत होतो तत्पूर्वी त्यांचा माझा विशेष परिचय नव्हता. त्यांचा मुलगा शशांक हा माझा समवयीन असल्यामुळे आमचे चांगले मैत्र्य जुळले आणि बाळासाहेबांकडे माझे येणे जाणे सुरू झाले. शशांक कॉलेज जीवनानंतर नोकरी निमित्त पुण्याला स्थायिक झाला तरीही माझे त्याच्या खामगाव येथील घरी येणे जाणे कायम होते. बाळासाहेबांशी भेटण्याची, बोलण्याची ओढ मला त्यांच्याकडे घेऊन जात असे. मी त्यांच्याकडे गेलो की बाळासाहेब नेहमी त्यांच्या खुर्चीवर बसून काहीतरी वाचन, लेखन, ज्योतिष्यशास्त्राचा अभ्यास करीत बसलेले असत. मी गेल्यावर ते राजकारणाच्या व इतरही अनेक विषयांवरील गप्पांमध्ये रंगून जात. ज्योतिष्यशास्त्राचा अभ्यास असल्याने ते काही भाकिते सुद्धा करीत आणि ती खरी होत असत. ते ज्योतिष्यशास्त्राचे गाढे अभ्यासक असल्याने त्यांच्या जेष्ठ कन्या नीलिमाताई यांना सुद्धा ज्योतिष्यशास्त्रात रुची निर्माण झाली व त्या भारतातून ज्योतिष्यशास्त्राच्या अखिल भारतीय परीक्षेत प्रथम सुद्धा आल्या होत्या. बाळासाहेबांकडे गेल्यावर आत्या सुद्धा चर्चेत सहभागी होत. आत्या मोठ्या कौतुकाने बाळासाहेबांची विविध वैशिष्ट्ये मला वेगवेगळ्या भेटींमध्ये सांगत असत. त्यातून मला बाळासाहेबांप्रती मोठ्या आदराची भावना निर्माण झाली होती. आयुष्यभर साधी राहणी, सात्विक व मिताहार, शांत संयमी वाणी, हसतमुखपणाने लहान थोरांशी बोलणे हे सर्व मी जवळून पाहिले. बाळासाहेब उत्कृष्ट जलतरणपटू सुद्धा होते. ते पाण्यावरती कितीतरी वेळ श्वासोच्छवासांवर नियंत्रण करून "फ्लोटिंग" करू शकत. त्यांचं फिटनेसकडे विशेष लक्ष असे. वयाच्या 80 व्या वर्षी ते लीलया शीर्षासन करू शकत असत. सेवानिवृत्तीनंतर संघ विचारधारेने प्रभावित असल्यामुळे बाळासाहेब सदैव काळी टोपी परिधान करीत असत. नेहमी काळी टोपी घालून फिरत असतांना त्यांना अनेकांनी पाहिले आहे व "काळी टोपीवाले" म्हणून ते चांदे कॉलनी, जलंब नाका खामगांव या भागात सकाळी फिरणा-यांमध्ये परिचित झाले होते. त्यांच्या बोलण्यातून मला कधीही नैराश्याचे सूर, नकारात्मकता जाणवली नव्हती. आता-आता एक वर्षांपूर्वी हृदयाचा त्रास सुरू झाल्यावर त्यांना वैद्यकीय उपचारासाठी अकोल्याला नेले होते पण दवाखान्यात असतांना सुद्धा दूरध्वनीवरून बोलताना ते म्हणाले होते की, "या गोष्टीला घाबरून काय फायदा? हे तर आता चालणारच आहे." त्यांच्यातील आत्मबलामुळेच त्या दुखण्यातून बरे होऊन ते परत घरी आले होते. ते सध्या अमरावतीला स्थायिक झाले होते. परवा रात्री अचानक त्यांना धाप लागली व हृदयविकाराच्या झटक्याने त्यांचे निधन झाले. ती वार्ता ऐकून धक्का बसला, दुःख झाले. आजच्या मोहमायेच्या जगात चांगल्या खात्यात नोकरी भेटल्यावर भ्रष्टाचार करणारे अधिकारी, कर्मचारी यांच्या वार्ता आपण ऐकतच असतो. परंतु भ्रष्टाचाराची संधी असणाऱ्या खात्यात आयुष्यभर नोकरी केल्यावर सुद्धा बाळासाहेब वरकमाईच्या लोभापासून दूर राहिले. ते नॉन करप्टेड होते म्हणूनच मोठ्या कुटुंबाचा सांभाळ करावा लागल्याने त्यांचे स्वत:चे घर वयाच्या उत्तरार्धात झाले होते. मोठा कालावधी भाड्याच्या घरात व्यतीत झाल्याचे त्यांना ना कधी दु:ख झाले ना स्वत:च्या घरात राहण्याचा अत्यानंद झाला असे ते "सुख दु:खे समेकृत्वा" हे तत्व मानणारे व्यक्ती होते. बाळासाहेबांच्या सहवासात समोरच्या व्यक्तीच्या मनात सुद्धा चांगले भाव निर्माण होत. स्वातंत्र्यपूर्व काळात जन्मलेली, आदर्श मूल्यांचे जतन करणारी पिढी हळूहळू आपल्यातून निघून जात आहे. शुद्ध सात्विक जीवनशैली, शाकाहार, बाहेरचे न खाणे या बद्दल बाळगलेला प्रचंड संयम, अंगी नियमितपणा असणारे, आरोग्याकडे लक्ष देणारे, शांत, संयमी, मितभाषी असे लोक आपल्यातून निघून जात आहेत, बाळासाहेब हे त्यांपैकीच एक होते. बाळासाहेबांचे जाणे त्यांच्या सर्वच नातेवाईक व परिचित यांना चटका लावून गेले. बाळासाहेब त्यांच्या स्मृतीरूपाने सदैव सर्वांच्या स्मरणात राहतील बाळासाहेबांनाही शब्दरूपी श्रद्धांजली अर्पण करतो. आत्मा अमर आहे,
न जायते म्रियते वा कदाचिन्नायं भूत्वा भविता वा न भूय:।
अजो नित्य: शाश्वतोऽयं पुराणो न हन्यते हन्यमाने शरीरे॥ २०॥
या गीतेतील श्लोकानुसार
आत्मा हा ना जन्म घेतो ना मरतो. तसेच तो निर्माण होऊन पुन्हा न होणारा आहे. तो जन्मरहित, नित्य-निरन्तर, पुरातन, शाश्वत व अनादि आहे. शरीर नष्ट झाल्यावर सुद्धा हा (आत्मा) मात्र मरत नाही.
असे असले तरीही दु:ख हे होतेच व म्हणून बाळासाहेबांना ही भावपुर्ण शब्दरूपी श्रध्दांजली.
खूप छान लिहिलंय. तुझे सगळेच ब्लाऊज मी वाचते. खूप छान असतात. असाच लिहित रहा.
उत्तर द्याहटवाधन्यवाद , आपल्या प्रतिक्रियेत चुकून ब्लाउज झाले ते ब्लॉग करावे 🙏 आपले नांव सांगावे
हटवामामा खूप छान लिहिलंय, तू जसं त्यांचं वर्णन तुझ्या सौम्य भाषेत करण्याचा प्रयत्न केला ते अगदी तसेच होते.
उत्तर द्याहटवा