Article about #chillai_kalan

 चिल्ला-ए-कलां

या शीत काळात मला मात्र जिज्ञासा लागली होती ती त्या वृत्तपत्राच्या शीर्षकात असलेल्या "चिलाई कालान" या शब्दाची. आणि म्हणून "चिलाई कालान" चा शोध मी घेऊ लागलो

परवाच्या एका स्थानिक वृत्तपत्रांमध्ये "चिलाई कालान" नावाच्या हवामानाबाबतच्या अंदाजाचे वृत्त वाचले. खामगावचे हवामान तज्ञ व आमचे  ज्येष्ठ नागरिक मित्र श्री प्रकाशभाई पारेख हे हवामान तज्ञ असून त्यांनी केलेले हवामानाचे अनेक अंदाज हे खरे ठरलेले आहेत. प्रकाशभाई पारेख वय वर्षे 74 परंतु या वयातही त्यांचा उत्साह वाखाणण्याजोगा आहे. इंग्रजी संभाषण, हवामान अभ्यास व इतरही अनेक नवीन बाबी शिकण्यास ते नेहमी तत्पर असतात. मागच्या आठवड्यात त्यांनी 21 डिसेंबर पासून चाळीस दिवसापर्यंत खूप थंडी राहील असे भाकीत केले होते त्याचेच ते "चिलाई कालान" शीर्षक असलेले हवामानाबाबतच्या अंदाजाचे वृत्त होते. आणि खरोखरच पारेखजींच्या या भाकीताची जाणीव कालपासूनच झाली. काल म्हणजे 20 डिसेंबर पासून थंडी वाढल्याचे दिसून येत आहे. अकोला, नागपूर, अमरावती, वाशीम, यवतमाळ सर्वच जिल्हे गारठले आहेत. यवतमाळचे कालचे तापमान तर 8.5 इतके कमी होते. परंतु या शीत काळात मला मात्र जिज्ञासा लागली होती ती त्या वृत्तपत्राच्या शीर्षकात असलेल्या "चिलाई कालान" या शब्दाची. म्हणून "चिलाई कालान" चा शोध मी घेऊ लागलो. तसे तर "चिलाई कालान" वाचल्यावर थोडा अंदाज मात्र मी माझ्या मनानी काढला होता. इंग्रजी मधले "चिल" अर्थात थंड आणि संस्कृत मधले काल असा काहीतरी दोघांचे मिळून चिलाई कालान म्हणजे थंडीचा काळ असा तो शब्द असावा असे मला वाटले होते. परंतु चिलाई कालान हे आपल्या अंदाजाप्रमाणे नसून काहीतरी वेगळे असावे असेही कुठेतरी वाटत होते. म्हणून चिलाई कालानबद्दलचा शोध मी घेऊ लागलो. तेंव्हा "चिल्ला-ए-कलां" हा अति थंडीसाठी असलेला फारसी शब्द असल्याचे सापडले. तसे फारसी भाषेतील बरेचसे शब्द भारतामध्ये वापरले जातात. "जिहाले मस्कीन मुकुन बरंजीस" हे एका गाजलेल्या हिंदी चित्रपट गीतातील शब्द हे सुद्धा फारसी भाषेतील आहेत. असो ! तर चिलाई कालान हा फारसी शब्द म्हणजे अति थंडी असा होतो. दरवर्षी 21 डिसेंबर ते 29 जानेवारीपर्यंत काश्मीरमध्ये कडाक्याच्या थंडीचा काळ असतो. या 40 दिवसाच्या कडाक्याच्या थंडीला "चिल्ला-ए-कलां" असे म्हटले जाते. याच शब्दाचा अपभ्रंश पुढे चिलाई कालान असा झाला. त्याप्रमाणे काश्मीरमध्ये आता कडाक्याची थंडी आहे व त्यामुळेच आपल्या भागात सुद्धा कडाक्याची थंडी राहणार आहे. पुर्वी दिवाळीत मोठी थंडी राहात असे. दिवाळीत अभ्यंग स्नान आणि इतर विधींसाठी सकाळी लवकर उठणे सुद्धा जीवावर येत असे. त्या गारठलेल्या पहाटे बच्चे कंपनीस सुद्धा शाळा, शिकवणी आदींना जाणे नकोसे वाटते. परंतु  यंदा डिसेंबर अर्ध्यावर गेला तरी थंडी नव्हती. ऋतुचक्र बदलल्याचे हल्ली नेहमीच जाणवते. पावसाळा उशीरा आला, हिवाळा सुद्धा उशिरा आला. उन्हाळा मात्र लवकर येतो. ग्लोबल वॉर्मिंगमुळे हे सारे बदल होत आहेत. आपल्या वैदर्भीयन लोकांना मात्र प्रतीक्षा असते ती "थंडी गुलाबी ,हवा ही शराबी" अशा हिवाळ्याची. विदर्भ खूप तापतो , म्हणून येथील तमाम जनतेला हा गारवा मोठा आल्हाददायी वाटतो. येथील जनतेला हिवाळा हवाहवासा वाटतो. आता 20 डिसेंबर पासून असा तो प्रतिक्षित "चिल्ला-ए-कलां" अर्थात बोचरा हिवाळा आता सुरू झाला आहे. समस्त नागरिकांनी आता या "चिल्ला-ए-कलां" चा आनंद घ्यावा, आपल्या प्रकृतीची सुद्धा काळजी घ्यावी, गरम चहाचा आस्वाद घ्यावा, उबदार कपडे जे आपल्याला कमी घालायला मिळतात त्या कपड्यांची हौस भागवून घ्यावी, पौष्टिक डिंकाच्या लाडूसारख्या हिवाळ्यातील पदार्थांचा आस्वाद घ्यावा आणि हा "चिल्ला-ए-कलां" आनंदात व्यतीत करावा.

What happened before 10 years ? , read in this article.

एक दशक लेखनाचे 

जननिनाद मधील स्तंभ व तदनंतर ब्लॉग सुरु करून 10 वर्षे झाली.लेखन सुरु केले त्यावेळी असे वाटले नव्हते की आपण इतके लिहू.परंतु वाचकांचा उदंड प्रतिसाद, वेळोवेळी मिळणाऱ्या प्रतिक्रिया, प्रेरणा यामुळे आजच्या या लेखनाच्या दशवर्षपूर्ती पर्यंत येऊन पोहचलो. लेखांना मिळालेल्या

प्रतिसादाबद्दल खामगाव परिसरातील 

वाचकवर्ग तसेच वृत्तपत्र इंटरनेट आवृत्ती, ब्लॉग, फेसबुकच्या 

माध्यमातून वाचणारे तसेच जन-निनाद , तरुण भारत, वृत्तकेसरी, देशोन्नतीचे संपादक, आणि 

कर्मचारीवृन्दांचे आभार.

     2013 मध्ये स्वातंत्र्यवीर सावरकरांच्या सहा सोनेरी पाने या पुस्तकाची होळी कुण्यातरी नतद्रष्टांनी केली. या घटनेने संताप झाला दुःख झाले आणि ते दुःख, तो रोष कागदावर लिहून व्यक्त केला आणि तोच पहिला लेख ठरला. मग 19 डिसे 2013 रोजी हा पहिला लेख प्रकाशित झाला व तेंव्हापासून दर गुरुवारी एक लेख याप्रमाणे लेख लिहिता लिहिता आज 19 डिसे 23 रोजी लेखनास 10 वर्षे सुद्धा झाली. या 10 वर्षातील आजचा हा 575 वा लेख आहे. वृत्तपत्र व ब्लॉग मिळून हे 575 लेख आहेत. लिखाण सुरु केल्यावर काही कालांतराने ब्लॉग लिहिणे सुरु केले त्यामुळे या 575 लेखांपैकी 500 लेख हे ब्लॉगवर आहेत, सुरुवातीचे 75 लेख ब्लॉगवर पोस्ट झाले नाहीत. कोणतेही एक कार्य नियमित करावे असे म्हटले जाते इतर माहीत नाही परंतु लेखन कार्य का कोण जाणे मी नियमित करू लागलो. कदाचित समाजातील विघटनवाद, निराशावाद, अपप्रवृत्ती, नक्षलवाद, शहरी नक्षलवाद, भ्रष्ट नेते, नोकरशहा अशा बाबी व अनेक सकारात्मक बाबींनी लेखनास प्रवृत्त केले व या कार्यात नियमितता आजपावेतो तरी राखू शकलो. सहज म्हणून एक लेख लिहिला, लेख काय 15-20 ओळी रखडल्या होत्या. पण ते लिखाण सांज दैनिक जन निनादचे आमचे मित्र विशाल चांडक व अ‍ॅड अनिल चांडक या बंधुद्वयांना आवडले, तो दिवस गुरुवार होता, ते म्हणाले, ”छान लिहिले आता दर गुरुवारी लिहीत जा” , “काय लिहिणार एवढे ?” असे मी उत्तरल्यावर, ”भरपूर विषय असतात, लिहा” चांडक यांनी दिलेल्या सल्ल्यानुसार पहिलाच लेख स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांच्याविषयी लिहिल्या गेला व चांगला प्रारंभ झाला. मग दुसरा, तिसरा असे लेख दर गुरुवारी नेमाने लिहीत गेलो, कित्येकदा गुरुवार व्यतिरिक्त सुद्धा काही प्रासंगिक लेख लिहिले, तरुण भारत, देशोन्नती, लोकमत, वृत्तकेसरी, साप्ताहिक जनमंगल या वृत्तपत्रातून सुद्धा लेख प्रकाशित झाले. या लेखांपैकी निवडक 20 लेखांचा संग्रह असलेले "खामगांवचे ठासेठुसे" हे पुस्तक छापील व ई-बुक स्वरूपात प्रकाशित झाले. अनेक वाचकांनी त्यास पसंती दिली. दोन लेख पु.ल.देशपांडे यांच्या स्मृती प्रित्यर्थ प्रकाशित ई-बुक मध्ये सुद्धा प्रकाशित झाले. लेख प्रकाशित होत होते, या लेखातील विचार माझ्या मनातून प्रसवले जात होते, मी जरी लिहीत असलो तरी संत तुकाराम ज्याप्रमाणे “गोविंद वदवी तेच म्हणे” असे म्हणाले होते या ओळींचे स्मरण मला कित्येकदा व्हायचे, नव्हे होतच असते. तसेच माझ्या या लेखांच्या लिहवित्यास सुद्धा मी मनोमन नमन करत होतो. लेखामागून लेख लिहिल्या गेले, वाचकांचे चांगले अभिप्राय येत गेले, त्यातून आणखी लिहिण्याची उर्मी होत गेली व लेखनाचे जणू व्यसनच जडले. खामगांव शहरातील जुन्या परंतू आता भग्न, भकास झालेल्या स्थळांबद्दलची, खामगांवातील खाद्य संस्कृतीची, वेड्यांविषयीची अशा तीन लेख मालिका सुद्धा लिहिल्या. वाचकांच्या प्रतिक्रिया येतच होत्या ज्या मला आणखी लिहिण्यास भाग पाडत होत्या. मी लहान शहरातील एका सांज दैनिकातून लिहीत असल्याने माझ्या लेखांचे वाचक हे निमशहरी व ग्रामीण आहेत, हो पण सोशल मीडियामुळे, माझ्या ब्लॉगमुळे व जन निनादच्या इंटरनेट आवृत्तीमुळे माझे लेख देश-विदेशातील उच्चशिक्षित लोक सुद्धा वाचत आहेत. पण पंक्चर दुरुस्तीच्या दुकानदाराने, ऊसाच्या रसाच्या गाडीवाल्याने, टँकरवाल्याने वा इतर किरकोळ विक्रेत्यांनी किंवा तळागाळातील वाचकांनी जेंव्हा माझ्या लेखांबद्दल मला प्रतिक्रिया दिली तेंव्हा मला विशेष आनंद झाला. कारण खरा भारत ग्रामीण भागातच दिसतो असे म. गांधींनी म्हटले होते, त्याच ग्रामीण भागातील हे लोक होते. यातील काहींनी त्यांना माझ्या कित्येक लेखातील सर्वांना घेऊन चालण्याची भाषा, जातीभेद न पाळण्याबाबत केलेले आवाहन, संत व थोर पुरुष हे सर्वांचेच आहेत, आपली विचारसारणी कोणती का असेना पण राष्ट्र प्रथम असले पाहिजे असे उल्लेख खुप भावल्याचे व्यक्त केले. काही जहाल लिहिल्यावर किंवा कटू असे सत्य लिहिल्यावर अनेकांनी "उगीच असे लिहीत नका जाऊ" असा सल्ला दिला पण तरीही जे विचार सत्य आहे, राष्ट्रहितैषी आहेत ते मी कोणत्याही क्षोभाची तमा न बाळगता लिहिलेच. मंगळवार/बुधवार आला की आगामी लेखासंबंधीत विचार मनात येण्यास सुरुवात व्हायला लागते व गुरुवारी लेख प्रकाशित होतो. लेख प्रकाशित झाल्यावर सोशल मिडीयावर तो शेअर पण करतो. ते आवश्यक आहे की नाही माहीत नाही कारण भगवंताने गीतेत सांगून ठेवले आहे की , “...मा कर्मफलहेतुर्भुर्मा..” अर्थात हे अर्जुना कर्माच्या फळाप्रती आसक्ती ठेवू नको. माझ्या लेखातून मात्र मला आपण निर्मिलेली गोष्ट इतरांना कळावी, त्यांना ती आवडावी ही ईच्छा म्हणजे एक प्रकारची फलप्राप्तीची सुप्त आशा कुठेतरी असतेच, लोकेषणाच ती. त्यामुळे मी करीत असलेले लेखन हे ईश्वरपर्यावसायी होत नव्हते व हे लेखन कर्म लौकिक अर्थाने जरी यशस्वी वाटत असले तरी आध्यात्मिक दृष्टीकोनातून मात्र कदाचित वाया जाणारे कर्म आहे. असे सर्व विचार आज लेखनाची दहा वर्षे पुर्ण झाल्यावर मनात आले. लेखनाचा हा छंद जडल्यावर लेखनावर प्रेमच जडले असेच वाटत आहे फक्त या कर्मातून अहंकार निर्माण न होवो हेच भगवंताकडे निवेदन. 

   हा प्रवास ज्यांच्यामुळे शक्य झाला ते  वाचकवृंद व ज्यांच्यामुळे हे लेख वाचकांपर्यंत पोहचू शकले त्या सर्व वृत्तपत्रांच्या संपादक महोदय व कर्मचारी वृंद यांचे मनस्वी आभार.

(500 लेख पुर्ण झाल्यावर मे 2022 मध्ये मी लिहिलेल्या लेखावर आधारीत)

Article about loan, home loan etc.

कर्जाच्या जाहिरातीच अधिक, 

मंजुरीस मात्र हेलपाटे.

ग्राहक जेंव्हा बँकांच्या कर्ज देण्याच्या जाहिराती , फोन यांमुळे कर्ज मिळावे म्हणून बँकेत जातात परंतु तिथे गेल्यावर त्यांचा भ्रमनिरास होतो. त्यांना म्हणावे तितके सुलभ रीतीने कर्ज मिळत नाही उलट त्याला "रुड" वागणूक, प्रतीक्षा, कागदपत्रे, नाना अटी यांचा सामना करावा लागतो.

सरकारी कार्यालयांमध्ये काही कार्यानिमित्त जाण्याचे काम पडले किंवा बँकेत कर्ज प्रकरणासाठी जाण्याची गरज भासली तर सर्वसामान्य नागरिकांना नाना अडचणींना तोंड द्यावे लागते, नाना समस्या येतात, विविध कागदपत्रे व प्रक्रियांचे दिव्य पार पाडावे लागते. विविध बँका तर कर्जांच्या गृह कर्जांच्या मोठ-मोठ्या जाहिराती करतात, भले मोठे होर्डींग्ज लावतात, ग्राहकांचे फोन नंबर मिळवून त्यांना वेळी अवेळी "आमच्या बँकेतून कर्ज घ्या" असे आवाहन करतात. परंतू प्रत्यक्षात जेंव्हा ग्राहक बँकेत जातो तेंव्हा त्याला कर्जासाठी लागणा-या अमाप कागदपत्रांची पूर्तता करण्याचे सांगितले जाते. ते एका दृष्टीने बरोबरही आहे परंतु अनेकवेळा ते अती होते असेही अनेकांना वाटते. ही कागदपत्रे गोळा करतांना ग्राहकाच्या नाकी नऊ येतात. येनकेन प्रकारेण कागदपत्रे गोळा केली की पुन्हा एखादी तृटी निघतेच व ग्राहक हा बँक, कागदपत्र मिळवण्यासाठी न.प., नझूल, तलाठी, ऑनलाईन केंद्रे या ठिकाणी येरझा-या मारत राहतो. “घोडे मेले ओझ्यानी आणि शिंगरू मेले येरझा-यांनी” या म्हणीची आठवण त्याला येते. पण बिचारा गरजवंत असतो. बरे अनेकवेळा कर्ज प्रकरणाचे अर्जदार हे पगारदार कर्मचारी असतात म्हणजे बँकेला त्यांच्या कडून कर्ज वसूल होईल याची शाश्वती असते. यातही नवीन घर किंवा सदनिका असेल तर कर्ज मंजूरी त्वरीत मिळते परंतू पगारदार कर्ज अर्जदार जर त्याच्याच राहत्या घरात बदल किंवा पुनर्निर्माण करीत असल्यास त्याला अनेक हेलपाटे घ्यावे लागतात. बँकांनी एखादा पगारदार कर्ज अर्जदार जर एखाद्या घरात 30/40 वर्षांपासून राहात असेल तर त्याला काही कागदपत्रांत सवलत द्यायला हवी. यांसारखे काही नियम अभ्यासपूर्णरित्या बनवणे अपेक्षित आहे. कितीतरी वर्षांपासून तेच ते नियम पाहिले जातात, दाखवले जातात. सर्वसामान्यांना अनेक कागदपत्रांची पूर्तता करण्यास सांगणा-या बँका व्यापारी वर्गास मात्र सविनय पायघड्या घालतात, या वर्गातील कर्जदारांनी बँकेस ठेंगा दाखवल्याची शेकोडो उदाहरणे आहेत, एकदा तर एका व्याप-याने तारण कर्ज घेतले परंतु त्या व्यापा-याने तारणाच्या कागदपत्रांची पुर्तताच केली नव्हती परंतु तरीही त्याचे कर्ज प्रकरण मंजूर झाले ते कसे झाले कुणास ठाऊक ? पण नंतर बँक अधिकारी कागदपत्रांसाठी त्याच्या मागे फिरत होते व हा त्यांना झुलवत होता हे सुद्धा उदाहरण मी ऐकले आहे. असे असूनही त्यांची कर्ज प्रकरणे बँक कर्मचारी, व्यवस्थापक कशी काय त्वरीत मंजूर करतात कोण जाणे ? पगारदार कर्जदाराची कर्ज बुडवण्याची उदाहरणे अत्यल्प असूनही त्याला बँका विविध नियम, कागदपत्रे दाखवतात व त्याचा खुप मोठा वेळ खर्ची घालतात, नाना अडचणी, नाना दिव्ये पार पाडल्यावर कुठे त्याचे “गंगेत घोडे न्हाते”. शिक्षण कर्जासाठी सुद्धा अनेक होतकरू विद्यार्थ्यांना ते कर्ज फेडणारे असूनही त्रास झाल्याची उदाहरणे मी पाहिली आहेत. माझ्या चांगल्या परिचित व लांबून नात्यात असलेल्या एका बँकच्या कर्ज विभागात असलेल्या व्यक्तीचा सुद्धा वाईट अनुभव माझ्या गाठीशी आहे. बँकेच्या कर्मचा-यांना जशी ग्राहकाकडून चांगल्या वागणूकीची अपेक्षा असते (तसे ते फलकही लावतात) तशीच अपेक्षा ग्राहकांना सुद्धा बँक कर्मचा-यांना कडून असते. कर्ज मंजुरीत नाना अडचणींचा सामना करावा लागल्याचे अनुभव अनेकांना आहे. आजकाल सर्वच बँका कर्ज देण्याच्या जाहिराती करतात, ग्राहकांना आकर्षित करतात, नाना बँक , वित्त पुरवठा करणारी मंडळे यांचे फोन येत असतात जणू ते त्यांना कर्जासाठी आमंत्रणच देत असतात. परंतू हेच ग्राहक जेंव्हा जाहिराती, त्यांना आलेले फोन यांमुळे बँकेत जातात तेंव्हा त्यांना म्हणावे तितके सुलभ रीतीने कर्ज मिळत नाही उलट त्याला "रुड" वागणूक(काही सन्माननीय अपवादांनी स्वत:ला वगळावे), प्रतीक्षा, कागदपत्रे, नाना अटी यांचा सामना करावा लागतो. बँकेला ज्याप्रमाणे ठेवींची गरज असते त्याचप्रमाणे कर्ज पण द्यावे लागते आणि म्हणूनच ते जाहिरात करत असतात परंतु तुम्ही जर स्वत:हून जाहिरात करून ग्राहकाला कर्जासाठी बोलवत आहात तर त्याला सन्मानपूर्वक कर्ज देणे, कर्जाच्या अटी सुलभ करणे हे सुद्धा तुम्हाला करावे लागेल. शिवाय कर्ज जाहिरांतीसाठी तुमचा लक्षावधींचा खर्च होत असेल त्या खर्चात सुद्धा अनेकांच्या कर्जाचे खाते उघडल्या जाऊ शकते. डिसेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यात भारतीय ग्राहक दिन आहे या पार्श्वभूमीवर बँकांनी, त्यांच्या उच्चाधिका-यांनी कर्ज ग्राहकांना कर्ज प्रक्रिया कशी अधिक सुलभ करता येईल ?  इतर ग्राहकांना कर्जा व्यतिरिक्त सुविधा कशा देता येतील यावर विचार मंथन करून तशी अंमलबजावणी करावी.

Article about current political position in maharashtra position

 "ज"रा एकाच "रांगे"त आणून पाहावे.

भारत देश हा प्रगती करत आहे हा देश जर अजूनही पुढे न्यायचा असेल, महासत्ता बनवायचा असेल तर सरकारनी,  सर्व नागरिकांना एकदा "ज"रा एकाच "रांगे"त आणून पाहावे. हेच या प्रसंगी सांगावेसे वाटते.

राष्ट्रपुरुषांनी दिलेली शिकवण, भारत माझा देश आहे ही प्रतिज्ञा, संविधानाच्या उद्देशिकेत आलेला दर्जा व समानतेचा उल्लेख यांमुळे तसेच शिवाजी महाराजांनी आपले अष्टप्रधान मंडळ व अठरा पगड जातींना भगव्या झेंड्याखाली एकत्र आणून स्थापलेल्या स्वराज्य स्थापनेचा इतिहास अंगी भिनल्यामुळे आपल्या सर्वांवर जातीभेद न करण्याचे, आपण सर्व एक असल्याचे  संस्कार बालपणीच रुजले आहेत व बालगोपालांवर रुजवले जातात. त्यामुळे सवलतीच्या बाबतीत जरी हा लेख लिहिला असला तरी कुणाविषयी किंवा कुण्याही जाती/समाजाविषयी मनात आकस मुळीच नाही. परंतू आपल्या देशात होत असलेली उच्च गुणवत्ताधारकांची उपेक्षा, सवलती नसलेल्या व अल्पउत्पन्न गटात असल्याने गुणवत्ता असूनही भरमसाठ फी न भरता आल्याने हुशार असूनही मागे पडत असलेल्या तरुणांची होणारी नकारात्मक मानसिकता, दर्जा व संधीची समानता हे जरी संविधानाच्या उद्देशिकेत म्हटले असले तरी ते प्रत्यक्षात आहे की नाही ही मनात आलेली शंका या सर्वांमुळे हे लिखाण करावेसे वाटले. तरी कोणताही पुर्वग्रह मनी बाळगू नये व तटस्थतेने वाचन करावे अशी वाचकांना विनंती.

   आपल्या देशात स्वातंत्र्यानंतर मागे पडलेल्या घटकांना पुढे आणण्यासाठी काही सवलती ह्या काही कालावधीसाठी लागू करण्यात आल्या होत्या. परंतु राजकारण्यांनी आपली सत्ता टिकवण्यासाठी, आपल्या मतपेढ्या टिकवण्यासाठी या सवलती व या सवलतींचा कालावधी सतत वाढवत नेला. मग या सवलतधारकांच्या रांगेत धुर्त राजकारण्यांनी मतांसाठी इतरही अनेक जातींना समाविष्ट केले. तदनंतर ज्यांचा या सवलतधारकांच्या सूचीत समावेश नव्हता ते सुद्धा या सवलतींसाठी,  या सवलत धारकांच्या सूचीत घुसण्यासाठी पुढे सरसावू लागले. विविध जाती आणि विविध समाज ज्यांना या सवलती नव्हत्या तेे सवलती प्राप्त करण्यासाठी काहीही करू असे म्हणत आंदोलने करू लागले. गुणवत्तेच्या जोरावर पुढे जाण्याऐवजी सरकारी सवलतींच्या कुबड्या घेऊन पुढे जाण्यात त्यांना धन्यता वाटू लागली. अनेक प्रसंगी तर न्यायालयीन अडचणी असूनही या सवलतींचा लाभ मिळावा म्हणून आंदोलने सुरूच ठेवली गेली. त्या आंदोलनांना पुन्हा काही सत्तापिपासू राजकीय नेते खतपाणी घालत असल्याचे इतर नेत्यांनी म्हटले आहे. अनेकदा या आंदोलनांना हिंसक वळण सुद्धा मिळाले त्यात करोडो रुपयांच्या सरकारी संपत्तीचा चुराडा झाला व होत असतो. अशा सरकारी संपत्तीचा नाश करणा-यांवर नोंदवलेले गुन्हे सुद्धा मागे घ्या अशाही मागण्या होतात. वैयक्तिक व केवळ स्वत:च्याच समाजाच्या हितासाठी स्वार्थी मागण्या होऊ लागल्या मग इतर देशवासीयांचे काही का होवो ना ! स्वतःला पिछाडीस गेलेले असे म्हणवून घेण्यात धन्यता वाटू लागली. त्यासाठी विविध समाज, जाती पुढे सरसावू लागल्या. बरे स्वातंत्र्यानंतर ज्यांना सवलती मिळाल्या ते घटक आजच्या स्थितीमध्ये बरेचसे पुढे निघून गेले आहेत. नव्हे खुपच पुढे निघून गेले आहेत. त्यांची आर्थिक स्थिती आज पूर्वीपेक्षाही मोठ्या प्रमाणात सुधारलेली आहे त्यांना व त्यांच्या पाल्यांना विविध सवलती अनेक वेळा प्राप्त होत असतात. शिक्षणात, नोकरीत आणि एवढेच नव्हे तर पदोन्नतीमध्ये सुद्धा त्यांना लाभ मिळतो. तसेच पुढच्या पिढयांनाही वारसा हक्का प्रमाणे या सवलती सुरूच राहतात. तर दुसरीकडे जे या सवलतीच्या रांगेत नाही त्यांची आर्थिक स्थिती खालावली आहे, त्यांच्या पाल्यांमध्ये नकारात्मकता वाढते आहे, त्यांना मोठमोठ्या महाविद्यालयात भरमसाठ फी भरण्यासाठी कर्ज काढावे लागून ते कर्जबाजारी होत आहेत. पण याकडे सरकारचे तर लक्ष नाहीच परंतु एकीकडे "भारत माझा देश आहे आणि सारे भारतीय माझे बांधव आहेत" असे मोठ्या अभिमानाने म्हणायचे आणि आपल्याच देशबांधवांकडे दुर्लक्ष करायचे, त्यांच्यातील काहींना मागे ठेवायचे आणि आपण व आपल्याच समाजाला तेव्हढे पुढे न्यायचे ही एक चढाओढ लागलेली आहे. जगात सर्वच देशांत शिक्षण, नोकरी आदी क्षेत्रात केेवळ उच्च गुणवत्ताधारकासच निवडले जाते. केवळ भारतात विविध सवलतींचा कुबड्या देऊन निवड केली जाते. प्रसंगी अपात्र असूनही सवलतींच्या कुबड्यांनी सवलतधारक विद्यार्थी व नागरिक व नोकरदार हा पुढे जातो. त्याच्याकडून उत्कृष्ट असे कामकाज क्वचितच होतांना दिसते. भारत देश हा प्रगती करत आहे हा देश जर अजूनही पुढे न्यायचा असेल, महासत्ता बनवायचा असेल तर सरकारनी, लोकप्रतिनिधींनी सर्व नागरिकांना/ गुणवत्ता धारकांना एकदा "ज"रा एकाच "रांगे"त आणून पाहावे. हेच या प्रसंगी सांगावेसे वाटते.