Article on Retired Teacher Mr. M.R.Deshmukh of A.K.National Highschool Khamgaon Dist Buldhana, Maharashtra

आमचे एम.आर. सर 

      अं  हं !...येथे एम.आर. म्हणजे वैद्यकीय प्रतिनिधी नाही. कारण एम आर म्हटले की प्रथम कुणालाही अप टू डेट असा तरुणच आठवेल. परंतू एम.आर.या आद्याक्षरांच्या समोर सर सुद्धा आहे. ही आद्याक्षरे आहेत एका व्यक्तीच्या नावातील. ही व्यक्ती म्हणजे तीस चाळीस वर्षांपूर्वीच्या विद्यार्थ्यांमध्ये दरारा , आदरयुक्त भीती असलेले आमचे लाडके एम.आर.देशमुख सर. पूर्ण नांव “मधुकर राधाकृष्ण देशमुख”. परंतू “एम.आर.” या नावाने सर्वपरिचित. परवा संध्याकाळी एम. आर. सर हातात काठी घेऊन फिरतांना दिसले. त्याच त्यांच्या ढगळ पायजमा शर्ट या पेहरावात. 30 वर्षांपासून त्यांना त्याच पोशाखात सर्व पहात आले आहेत. नेहमी पायी फिरणा-या सरांना प्रथमच हातात काठी घेतलेले पहिले. घरी येतांना मन भूतकाळात गेले.पाचवीत नॅशनल हायस्कूल मध्ये प्रवेश घेतला होता. आमचा वर्ग म्हणजे “ई क्लास”.कारण आमची तुकडी “ई” होती. सातवीत खूप कडक वर्गशिक्षक आहेत म्हणून कानी येऊ लागले. सातवीतील काही मुले सरांच्या कडकपणाचे किस्से आम्हास सांगू लागले. सहावीचे वर्ष सरले आणि आम्ही एम.आर. देशमुख सर यांच्या वर्गात दाखल झालो. त्यांच्या पहिल्याच तासाला वर्ग एकदम चिडीचूप होता. हजेरी नंतर सरांनी आम्हाला सूचना दिल्या, श्रीमदभंगवद्गीता छोटे पुस्तक विकत आणायला सांगितले.पहिला तास गीतेचा 12 वा अध्याय वाचून होत सुरु होत असे. “एवं सततयुक्ता ये....” असे सुरु निघाले की शाळेशेजारून जाणारे पादचारी थबकत त्यांना आनंद वाटे,शाळा संस्कारी असल्याचे ते गावात बोलत. रामरक्षा पठण स्पर्धेत सर भाग घेण्यास सांगत. “विश्वामित्र” हे पुस्तक मला या स्पर्धेत बक्षीस मिळाले होते. सरांच्या शिक्षा सुद्धा मोठ्या अचाट असत. शिक्षा अशा की मुलांना त्यांनी केलेल्या चुकांचा पश्चाताप वाटावा. “मी चूक केली आहे” अशी पाटी गळ्यात घालून वर्गा बाहेर बसवणे, एक विद्यार्थी दुस-याचे केश कर्तन करीत आहे अशा आविर्भावात दोघांना बसवणे यामुळे शाळेतील सर्व मुलांना ही चुका करणारी मुले दिसत आणि म्हणून मग सरांच्या तासामध्ये नेहमी “Pin Drop Scilence” असे. पुढे सरांचा स्वभाव “वज्रादपि कठोर आणि कुसुमादपि मृदू” असल्याचे समजायला वेळ नाही लागला. क्वचित प्रसंगी सर त्यांच्या कामासाठी बँकेत पाठवत. आपल्या विद्यार्थ्यांना व्यवहार ज्ञान कळावे, त्यांना “Practical Knowledge” सुद्धा असावे असा त्यांच्या दृष्टीकोण होता हे नंतर त्यांच्या बोलण्यातून लक्षात आले. या कामामुळे आमच्या अभ्यासात कुठेही व्यत्यय येणार नाही याकडे सुद्धा त्यांचा कटाक्ष असे. भूतकाळातील या विचारांच्या तंद्रीतच मी माझ्या घरी पोहोचलो. सरांना काठीचा आधार घेत चालतांना पाहिल्याने त्यांना भेटण्याची तीव्र इच्छा जागृत झाली होती. म्हणून दुस-या दिवशी माझा तत्कालीन वर्गबंधू रितेश काळे याला “चल एम आर सरांना भेटायला जाऊ” म्हटले. त्याने लगेच होकार दिला. आम्ही दोघांनी सरांचे घर गाठले.सरांचे घर तीस वर्षांपूर्वी होते तसेच छोटेखानी साधेसुधे सरांसारखेच. सरांच्या शेजारील घरे मात्र टोलेजंग झालेली दिसली. राजा,पंडीत आणि मित्र यांना भेटायला जातांना काहीतरी घेऊन जायचे असते हे आपली संस्कृती सांगते तो नियम पाळला. अंगणातून थोडे समोर गेल्यावर “या या !” म्हणत सरांनी स्वागत केले. सरांनी आम्हाला ओळखले होते. आम्ही सरांना नमस्कार केला. आश्चर्याने सर म्हणाले “आज कसे काय बुवा आगमन?” , “सहजच” असे म्हटल्यावर त्यांचा आनंद डोळ्यातून दिसत होता. “माझे विद्यार्थी भेटले की आनंद होतो आणि माझे आयुष्य अजून वाढते” ते म्हणाले. सरांचे वय वर्षे 87,वयोमानानुसार कमी ऐकू येते परंतू वाचन, फिरणे, आणि नामस्मरण या गोष्टी गेल्या कित्येक वर्षांपासून नित्यनेमाने सुरूच आहेत. माझ्या मनात विचार डोकावला “आपण नेमेके इथेच चुकतो, नेमाने कोणतीच गोष्ट करत नाही.”. फोटो व इतर कौटुंबिक चौकशी झाली. तसे सरांच्या कुटुंबीयांबाबत जास्त माहेती नव्हती परंतू सरांचा मुलगा धनंजय देशमुख (धनु दादा) शालेय व महाविद्यालयीन जीवनात आमचा ‘सिनियर’ होता. फेसबुकमुळे संपर्कात आहे. भेटीअंती सरांचा निरोप घेतला. मागे एक वर्षांपूर्वी सर बाजारात भेटले होते माझ्या सोबत सौ. होती. सरांनी त्यांच्या सवयीप्रमाणे गाल पिळला आणि स्वस्तुती करू नये परंतू सौ.ला उद्देशून सर म्हणाले तुझा नवरा छान आहे माझा आवडता विद्यार्थी आहे. एखादे मोठे पारितोषिक मिळाल्यावर काय आनंद होईल असा आनंद मला वाटला. लहानपणापासून कित्येक शिक्षकांनी शिकवले आम्हा विद्यार्थ्यांचे दैव चांगले की सर्वच शिक्षक एकापेक्षा एक होते, ज्ञानी सुस्वभावी. प्रत्येकात काही तरी वेगळे वैशिष्ट्य होते. परंतू काहीतरी ऋणानुबंध असतील की काय देव जाणे एम. आर देशमुख सरांची सर्वात जास्त वेळा भेट होत गेली. परवा ते दिसले, त्यांना घरी जाऊन भेटलो. उभयता आनंद वाटला. प्रगाढ गुरु-शिष्य परंपरा लाभलेल्या आपल्या देशात आता गुरु-शिष्य नाते म्हणावे तेवढे आत्मीयतेचे राहिले नाही याचा खेद वाटतो. सरांनी विद्यादान केले, सुसंस्काराचे धडे दिले. म्हणून त्यांच्याप्रती कृतज्ञता प्रकट करणारी ही लेखरुपी गुरुदक्षिणा. सर तुम्हाला निरोगी दीर्घायुष्य लाभो आणि तुमच्या सारखे हाडाचे शिक्षक आगामी पिढ्यांना लाभो हीच सदिच्छा.

Condition of National Highway, State highway, Internal roads in city and town

समृद्धी महामार्ग आणि खड्ड्यांनी समृद्ध मार्ग 

      राज्य सरकारने मुंबई ते नागपूर नवीन समृद्धी महामार्ग तयार करण्याचा चंग बांधला आहे.त्याचे नामकरण “समृद्धी महामार्ग” असे केले आहे.मान्य आहे रस्ते  देशाच्या विकासाची गती वाढवणारे असतात. परंतू केंव्हा? जेंव्हा ते रस्ते खड्ड्यांनी समृद्ध नसतील तेंव्हाच. देशातील हेमामालिनीच्या गालाप्रमाणे असलेल्या एकदम सपाट व मुलायम रस्त्यांवर (इति लालूप्रसाद) तारुण्यपिटिकेप्रमाणे मार्गपिटिका अर्थात मुरूम व खड्डे दिसत आहेतच. हल्ली अत्यंत निकृष्ट पद्धतीने केलेल्या रस्त्यावर एक-दोन वर्षातच खड्डे पडतात,ठिगळ म्हणून त्या खड्ड्यांमध्ये मुरूम आणून टाकतात. जसा गालावरचा मुरूम म्हणजे तारुण्यपिटिका तसा मार्गावरचा मुरूम आणि खड्डे म्हणजे मार्गपिटिकाच.कधी तो स्वखर्चाने टाकल्या जाण्याचे दावे सुद्धा केले जातात,क्वचित प्रसंगी स्वखर्च होतही असेल.तो मुरूम मग सर्वत्र पसरतो गाड्या घसरण्याची शक्यता असते. गावातील मार्ग,राज्य महामार्ग तसेच राष्ट्रीय महामार्ग सर्वांची गत सारखीच. नवरात्रीत माहूरला जाण्याचा योग आला होता तेंव्हा या रस्त्याने रोज प्रवास करणा-यांची कीव आली होती. सोमवारी वजनदार केंद्रीय मंत्री मा.ना. नितीनजी गडकरी माहूर ला रस्ते उद्घाटन समारंभासाठी उपस्थित होते. त्यांना बाळापुर-पातूर रस्त्याची गत कळवायला हवी होती.खामगांव ते माहूर बाळापुर-पातूर मार्गे तर एकदा सर्व सन्मानीय लोकप्रतिनिधींची आणि सार्वजनिक बांधकाम खात्याच्या कर्मचा-यांची माहूर यात्रा काढावी आणि त्यांना या रस्त्याची अनुभूती द्यावी.बाळापूर–पातूर, माहूर-पुसद मार्ग ब-याच ठिकाणी अत्यंत दुरावस्थेत आहे. तशीच अवस्था अकोला-खामगांव,खामगांव-मलकापूर, मलकापूर-बोदवड या मार्गांची.अनेक ठिकाणी मार्गपिटिका, मुरुमांची ठिगळे आहेतच. जामनेर जि. जळगाव या ठिकाणी रविवारी गेलो होतो जातांना खामगांव–मलकापूर-मुक्ताईनगर-बोदवड-जामनेर असा गेलो आणि येतांना जामनेर-बोदवड–मलकापूर-खामगांव असा आलो. काय ते खड्डे समुद्ध रस्ते ! या रस्तावरून लोकप्रतिनिधी जात नाहीत काय? जर जात असतील तर ते संबंधीत खात्याच्या मंत्री महोदयांना या रस्त्यांच्या अवस्थे बाबत पत्र पाठवतात की नाही देव जाणे.प्रचंड खड्ड्यांमधून गेल्याने गाड्या तर खराब होतातच शिवाय मणक्याचे त्रास, प्रसंगी अपघातामुळे जीवितहानी अशी संकटे असल्याने ड्रायव्हरच्या मुठीत स्टेअरिंग असते आणि प्रवाश्यांच्या मुठीत त्यांचा जीव. कशाचा रोड टॅक्स घेतात हे ? कोणत्या तोंडानी रोड टॅक्स मागतात ? रस्ते तर निकृष्ट आहेत मग का म्हणून रोड टॅक्स द्यावा ? एस टी चालकांनी सुद्धा चांगल्या रस्त्यांची मागणी पुढे रेटणे आवश्यक आहे. पुलांची अवस्था तीच एकाही पुलाची “लेवल मेंटेन” नसते .प्रत्येक पुलावर प्रवेश करतांना एक गचका बसतो नंतर पुल गाळे पद्धतीने बांधल्यामुळे त्यावर ठराविक अंतराने  गतीरोधकाप्रमाणे गचके बसतात आणि शेवटी पूल संपताना एक गचका बसतो. काही ठिकाणी ब्रिटीशकालीन पुल आजही वापरले जात आहे अभियांत्रिकी तंत्रज्ञान तर प्रगत आहे मग असे पूल कसे काय ?   ब्रिटीशकालीन पुलांची लेवल दाखवा जरा यांना.तुम्ही प्रथम जे आहे ते चांगले करा त्याला मेंटेन करा आणि मग नवीन उपक्रम हाती घ्या. ठेकेदारावरून बुलडोजर फिरवण्याचे बोलले जाते परंतू त्यांच्यावर बुलडोजर फिरवण्याआधी निदान त्यांच्या करवी रस्त्यांवर मुरूम न टाकता व्यवस्थित गिट्टी आणि डांबर टाकून रोडरोलर फिरवून घ्या म्हणजे 70 वर्षाच्या या देशातील रस्ते खरोखर हेमामालिनीच्या गालांप्रमाणे दिसतील, त्यावर निव्वळ मुरूम भरून काम भागवू नका. समृद्धी महामार्ग तर बनवा त्याला ना नाही परंतू प्रथम खड्ड्यांनी समृद्ध शहरातील मार्ग, राज्य मार्ग, राष्ट्रीय महामार्ग यांना सुद्धा सुधारा.

Article elaborates on strike of MSRTC employees in Diwali

“बहुजन अहिताय बहुजन दु:खाय“ 

        राज्य परिवहन महामंडळ  कर्मचा-यांनी सातवा वेतन आयोग लागू व्हावा म्हणून संप पुकारला. “सबको मिले मेहनत के मुताबिक अपना अपना हिस्सा” याप्रमाणे सर्वाना त्यांच्या कामाचा योग्य असा मेहनताना मिळायलाच हवा आणि तो देणे हे सरकारचे कर्तव्य आहे. थंडी, पाउस आणि उन्हाळा या तिन्ही ऋतूत आपल्या संसाराचा गाडा हाकण्यासाठी प्रवाश्यांना सुरक्षितरित्या परिवहन मंडळाची मोटार हाकणारे चालक आणि वाहक यांची मेहनत खरच वाखाणण्याजोगी आहे. विदर्भ आणि खानदेशातील उन्हाळ्यात भर उन्हात सूर्य आग ओकीत असतांना मंडळाचे वाहक मोटारीच्या गरम संयंत्रा शेजारीच बसून गाडी चालवीत असतात. पिण्यासाठी बारदान्याच्या कपड्याने लपेटलेली बाटली असते शिवाय आगारामध्ये दुरुस्ती पथक सुद्धा राबत असते. अशा कर्मचा-यांची सुद्धा सरकारने इतर कर्मचा-यांप्रमाणे काळजी वाहणे आवश्यकच आहे. परंतू याच कर्मचा-यांच्या संघटनेने नेमका दिवाळीचा मुहूर्त साधून सातव्या वेतन आयोगासाठी संप केला. नेमके जेंव्हा नागरिकांना फिरण्याचे जास्त काम असते तेंव्हाच हा संप केलेला आहे. खेड्यापाड्याच्या जनतेची तर फारच कुचंबणा होईल. दिवाळीच्या दिवसांत खाजगी प्रवाशी वाहतूकदार आपल्या वाहनांचे भाडे अव्वाच्या सव्वा वाढवितात. जनतेला नाहक भुर्दंड सोसावा लागतो शिवाय यांची वागणूक अरेरावीची. संप पुकारून आता 24 तास लोटले आहे. प्रशासनाने निलंबनाचा इशारा दिला आहे. ऐन दिवाळीत कुणाचेही निलंबन न होवो. सरकारने व कर्मचारी संघटनेने सुद्धा जनता, कर्मचारी अशा दोघांचेही हित बघून लवकरात लवकर निर्णय घ्यावा. हा लेख प्रकाशीत होईतो कदाचित संप मिटलेलाही असू शकतो. महामंडळाकडे पैसाच नाही असे स्पष्टीकरण मा. परिवहन मंत्री यांनी दिले. पैसेच नाही तर मग मंडळ नफ्यात येईल अशा काही उपाययोजना करा ना ! एकीकडे शासन फुकट पैसे वाटते, धान्य वाटते अनेक योजनांमधून जनतेला ऐदी बनवते तर दुसरीकडे मेहनत करणा-यांना मेहनतीचा योग्य तो परतावा देत नाही त्यामुळेच ऐन सणासुदीच्या काळात कर्मचा-यांना असा मार्ग निवडावा लागला. परंतू त्यांनी जर काळ्या फिती लावून काम केले असते तर जनतेच्या मनात त्यांच्या विषयी आदर वाढला असता. संप दिवाळी नंतर करण्यास हरकत नव्हती महाराष्ट्र राज्य परिवहन मंडळ ही तळागाळातील जनतेसाठी उपयुक्त अशी सुवधा आहे. त्यांना परिवहन मंडळाच्या मोटारीचा किती आधार असतो. ग्रामीण भागातील गरोदर महिला दवाखान्यात जाण्यासाठी याच मोटारीला प्राधान्य देतात .कित्येक वेळा तर महिलांची प्रसूती सुद्धा परिवहन मंडळाच्या मोटारीतच झालेली आहे. असे हे परिवहन मंडळ जनतेच्या सुविधेसाठी आहे. म्हणून “बहुजन हिताय बहुजन सुखाय” असे ब्रीदवाक्य मिरवणा-या महामंडळाने ऐन दिवाळीत संप करणे अपेक्षित नव्हते. त्यांच्या संपामुळे सामान्य जनांची मात्र “बहुजन अहिताय बहुजन दु:खाय“ अशीच गत झाली आहे. शेवटी ही दिवाळी सर्वाना “जो जे वांछील तो ते लाहो” अशी असावी हीच प्रार्थना.                                       विनय विजय वरणगांवकर , 9403256736

कृपया टायपिंग मिस्टेक टाळाव्या

धन्यवाद

Article on Legendary Amitabh Bacchhan on his 75th Birthday

अमिताभायण

वाल्मिकीचे रामायण, गदिमांचे गीत रामायण आणि भविष्यात “अमिताभायण” सुद्धा लिहिले जाऊ शकते. का नाही लिहिली जाऊ शकणार? कारण त्याचे गारुड, त्याची मोहिनी अबाल वृद्धांमध्ये गेल्या 47 वर्षांपासून कायम आहे.  “ये पुलिस स्टेशन है तुम्हारे बाप का घर नही”  म्हणत
जंजीर मध्ये आपला राग प्रकट करणारा     #AmitabhBachchan अमिताभ ते “देवी और सज्जनो” असे आजही “केबीसी” मध्ये म्हणत सतत कार्यशील असणा-या अमिताभ आपला कारेश्मा राखून आहे. काल त्याचा 73 वा वाढदिवस साजरा झाला. माध्यमांवर संदेशांची देवान घेवाण मोठ्या प्रमाणात झाली झाली. वाहिन्यांवर त्याचेच सिनेमे व कार्यक्रमांची रेलचेल होती जणू काही राष्ट्रीय उत्सवच. माझे मित्र संजय जाधव यांचा संदेश आला म्हणे यार अमिताभवर काही लिही. माझा दुस-या विषयावरचा लेख तयार होता परंतू त्याने म्हटल्यावर मला सुद्धा अमिताभ या विषयावर लिहिण्याची खुमखुमी आली. अमिताभायण या शीर्षकानुसार म्हटले तर त्यासाठी ग्रंथच लिहावा लागेल. म्हटले नाही अमिताभायण ग्रंथ निदान एक लेख तर लिहावाच. “कामयाबी की सिडी” पटापट चढत लोकप्रियतेचे सर्व उच्चांक अमिताभने मोडले. त्याच्याशी तुलना करू पाहणारे सर्व “किंग” ,”बादशाह” आजही त्याच्या मागेच आहेत कारण “हम जहॉं खडे होते है लाईन वहीं से शुरू होती है” अशी संवादफेक त्याने कित्येक वर्ष आधी केली आहे. आणि खरच आजही लाईनमध्ये प्रथमस्थानी तोच आहे, सुपरस्टार आहे . सुरुवातीला अपयश मग सलीम-जावेद, प्रकाश मेहरा, मनमोहन देसाई, यश चोप्रा इ सहका-या समवेत अनेक हिट सिनेमे अमिताभने दिले. त्याच्यासाठी गायलेली किशोर कुमारच्या आवाजातील गाणी आजही लोक तितक्याच आवडीने ऐकतात.डॉन सिनेमा आजही तितकाच ताजा वाटतो. नेहमी म्हटले जाते की सर्वात मुख्य काम असते दिग्दर्शनाचे परंतू डॉन चा दिग्दर्शक चंद्रा बारोट होता किती जणांना माहीत आहे? चंद्रा बारोट ने पुढे किती हिट सिनेमे देले त्या साठी शोध मोहीम हाती घ्यावी लागेल. “सबकुछ अमिताभ” अशी स्थिती होती. उंच आहे म्हणून आमच्या कॅमेरात बसणार नाही , आवाज चांगला नाही असे म्हणून प्रथम हिणवल्या गेल्यावरही त्याने त्याच्या त्याच बाजू जमेच्या म्हणून सिद्ध केल्या,”पीटर तुम मुझे बाहर ढूंड रहे थे और मै तुम्हारा यहाँ इंतजार कर रहा था” हा संवाद कुणा इतर अभिनेत्याच्या आवाजात ऐकण्याची कल्पनाच करवत नाही. “केबीसी” मध्ये सहभागी लोकांशी अत्यंत आपुलकी व आदराने वागणा-या अमिताभने त्याचे नांव रेखा सोबत जोडल्या गेल्यावर आजतायागत या बाबतीत किती संयमाने वर्तणूक केली आहे. हिंदी भाषेवर त्याचे प्रभुत्व वाखाणण्याजोगे व प्रशंसनीय आहे. नाहीतर आजकाल किती इंग्रजाळलेले हिंदी व मराठी बोलतात. तो सलग एकच भाषा वापरून किती अस्खलीत बोलतो. पुढे राजकारणातील अपयश  आणि त्यानंतर एकापाठोपाठ एक असे त्याचे सिनेमे आपटले. “ए बी सी एल” चे दिवाळे निघाले. असे अपयशाचे हलाहल पचवून त्याने पुन्हा उभारी घेतली. “अंग्री यंग मॅन” या त्याच्या काळात आमचा जन्म झाला होता परंतू त्याची जादू आजही कायम असल्याने त्याचे सिनेमे, गाणी यांची कितीतरी पारायणे आमच्या पिढीतील अनेकांनी केली आहे. तो जेंव्हा मुकादम मै तुम्हारे इन भाईयों तट्टूओंको एक हाथ से मसलकर फेंक सकता हुं” असे म्हणायचा तेंव्हा पिटातील प्रेक्षकाला आपणच अन्याया विरुद्ध पेटून उठलो आहे असे वाटायचे. “मेरे पास ना बाप दादा की दौलत है ना फुटी कवडी लेकीन मै तुमको पांच दिन के अंदर पाच लाख रुपये दुंगा” असे तो संजीव कुमारला त्रिशूल मध्ये म्हणाला तेंव्हा त्याच्यातील आत्मविश्वास तरुणांना प्रेरित करून गेला.याच सिनेमात तो गुंडांना मारतांना गुंडांचा पराजय होईलच या आत्मविश्वासाने  तो रुग्णवाहिका घेऊन जातो. या सिनेमात त्याने प्रथम गरीब आणि नंतर एकदम “कॉन्फीडंट” व प्रोफेशनल युवा बिल्डरची भूमिका किती सुरेख वठवली आहे. त्याच्या प्रेमापोटी एक नजर, आलाप, बन्सी बिरजू , गंगा की सौगंध, रस्ते का पत्थर असे त्याचे अपयशी चित्रपट सुद्धा पहिले आहेत. त्याच्या भरवश्यावर कितीतरी मिमिक्री कलाकारांनी आपली उपजीविका साधली आहे . राजू श्रीवास्तव त्याची कबुली देतो. परंतू अशा या “जादूगर” अमिताभच्या जेंव्हा अनिवासी भारतीय असल्याच्या बातम्या आल्या, बोफोर्स घोटाळ्यात नांव जोडल्या गेले , नुकतेच पनामा पेपर्स मध्ये नांव असल्याचा संशय व्यक्त केल्या गेला तेंव्हा त्याच्या चाहत्यांना दु:ख झाले परंतू त्याची लोकप्रियता तसूभरही कमी झाली नाही. व.पु.काळे यांनी एका कथेत लेखकाची पत्नी व मुलगी कशा अमिताभसाठी  वेड्या  असतात आणि त्याचा लेखकाला कसा वीट येतो यावर फार सुंदर कथा लिहिली आहे.अमिताभवर लिहायचे म्हणजे ते “अमिताभायण”च होईल आणि त्यासाठी एक लेख पुरेसा ठरणार नाही.
http://srbachchan.tumblr.com/

Many farmers affected due to very poisonous insecticides in Yeotmal District of Maharashtra

शेतक-याची दैना 

          काय असेल ते असो परंतू आपल्या देशात सर्वाधिक संकटांची भुते कुणाभोवती नाचत असतील तर ती शेतक-याभोवतीच असे कुणीही सांगेल. कधी उशीरा पाऊसामुळे दुबार पेरणीचे संकट, तर कधी कमी पाऊसामुळे पिके करपण्याची भीती, कधी अती पाऊसामुळे पिके खराब , तर कधी चांगली पिके झाली तर हरीण , रान डुकरांचा त्रास, कधी वन्यप्राणी शेतात कोणत्याही कारणाने का होईना मेला तर वन विभागाकडून त्रास , कधी बाजार भाव गडगडतात तर कधी सरकार रास्त भाव देत नाही , कधी बोगस बियाणे , कधी कर्जमाफी साठी आंदोलन, कर्ज माफच कधी झाले तर अर्ज भरण्यासाठी रांगा, एखादे सरकार गोळ्याच मारते तर एखादे जगूही देत नाही आणि मरूही देत नाही. संघटना आप-आपसात भांडतात सत्तेसाठी दुस-या संघटना निर्माण करतात. अशी नानाविध संकटांची भुते या देशातील गरीब शेतक-याला त्रस्त करून सोडतात. अशातच सणासुदीच्या दिवसांत यवतमाळ जिल्ह्यातील शेतक-याभोवती एक नवीन संकट उदभवले. हे संकट म्हणजे अतिविषारी किटकनाशकाचे. यवतमाळ जिल्ह्यात अतिविषारी किटकनाशकामुळे अनेक शेतक-यांना त्रास सहन करावा लागत आहे. कंपन्यांनी अतिविषारी किटकनाशक विकल्याने कुणा शेतक-याला डोळ्यांचा , तर कुणाला इतर शारीरिक त्रास सहन करावा लागत आहे. इंदल नावाच्या एका शेतक-याच्या मेंदूवर परिणाम झाला. विषाचा त्याच्या मेंदूवर इतका विपरीत परिणाम झाला की तो हात-पाय झाडू लागला , निरर्थक बडबड करू लागला त्यामुळे त्याला झोपेचे इंजक्शन देऊन रुग्णालयातील खाटेला अक्षरश: बांधून ठेवावे लागले. काय ही दैना, काय हे आपल्या देशाचे दुर्भाग्य ! राज्यात म्हणा की देशात शेतक-याची ही काय अवस्था झाली आहे. राज्यातील शेतक-याच्या मागे काय ही संकटे. ज्या यवतमाळ जिल्यात राज्यातील पहिली शेतकरी आत्महत्या झाली होती. जिथे राहुल गांधी एका आत्महत्याग्रस्त शेतकरी महीलेस भेटले होते त्याच जिल्ह्यात पुन्हा आता हे विषारी किटकनाशक प्रकरण. काय करते सरकार ? कर्मचारी अधिका-यांचे लक्ष नेमके असते तरी कुठे? किटकनाशक आणि बियाणे यांची काही तपासणी होते की नाही ? जनतेच्या अन्नात भेसळ, दुधात भेसळ,मिठाईत भेसळ आणि शेतक-याचे बी-बियाणे आणि किटकनाशक सुद्धा बोगस. कुणी मेले त्याला आर्थिक मदत दिली की लोक विसरतात. कित्येक दिवसांपासून हेच सुरु आहे. समस्येच्या मुळाशी कुणीही जायला तयार नाही. कंपन्या-कंपन्यातील स्पर्धांमुळे अनेक प्रलोभने विक्रेत्यांना दिली जातात त्यात मालाच्या दर्जाला अंतिम महत्व दिले जाते.आपला माल कसा का असेना प्रलोभनामुळे विक्रेते गरीब शेतक-याला विकतात आणि मग ही अशी संकटे ओढवतात.दर पाच वर्षानी सरकार येते आणि जाते परंतू समस्या “जैसे थे”. सत्ता बदल होत राहतो. जुने जातात नवीन येतात जुन्यांप्रमाणे नवीनही हळू-हळू मस्त होतात.मग जनता रेल्वे पुलांवर मरो की रेल्वे खाली,आत्महत्या करो की भेसळ युक्त खाण्याने मरो, बोगस बियाण्यामुळे नापिकी झाल्याने आत्महत्या करो वा अतिविषारी किटकनाशकाने अत्यावस्थ होवो. लाख दोन लाखाची मदत दिली की यांचे कर्तव्य झाले. 70 वर्षात या देशात कर्मचारी, विद्यार्थी , कामगार ,पोलीस इ कित्येकांनी आत्महत्या केल्या कधी कुण्या राजकारण्याने आत्महत्या केल्याचे ऐकिवात नाही. कुणी केलीही असेल तर ज्ञात नाही. (अर्थात आत्महत्या करणे हे वाईटच, कुणीही आत्महत्या करावी असे मुळीच म्हणणे नाही) परंतू राजकारण्यांना कोणतीच झळ नाही. सर्व यातना,दु:ख, त्रास सोसायला भोळी -भाबडी जनता व शेतकरी आहेतच.“जय जवान जय किसान” ना-याचे नेहमी उच्चारण करणा-या देशात जवानही मरत आहेत आणि किसानही शेतकरी सतत त्रस्त आणि राजकारणी आपल्याच धुंदीत मस्त आहेत व समस्येचे समूळ उच्चाटन करण्याच्या बाबतीत तेवढेच सुस्त सुद्धा आहेत.