Article on days spent in less money but lot of joys

साडीचा ड्रेस आणि अल्टर पँट

     मुलगा शाळेत जाऊ लागला की बालवाडी ते अकरावी-बारावी पर्यंत हाफ पँट घालत असे. मुलगा शर्ट व हाफ पँट तर मुली फ्रॉक नाही तर परकर-पोलके. मुलींच्या पंजाबी ड्रेसने तेंव्हा पंजाब सोडून नुकतेच महाराष्ट्रात पाऊल टाकले होते तो हा काळ. तेंव्हा गावात बोटावर मोजता येतील इतकेच धनिक असत. बाकी सर्व मध्यम वर्गीय आणि गरीब. अप्पर मिडल क्लास वगैरे काही भानगड नव्हती. एखादीच बुलेट दिसे. काही एजदि आणि काही राजदूत , काही लुना तर दोन-चार चारचाक्या. बाकी सर्व सायकल. घरी कुणीतरी एकच कमावता त्यामुळे पगार झाला की दैनंदिन गरजा भागवता–भागवता महिना अखेर कधी येत असे कळायचे नाही. कुणी काही मागीतले तर पुन्हा पगारापर्यंत वाट पहावी लागे. पण तरीही तक्रारी कमी आणि आनंद जास्त. थोड्यात गोडी अशीच सर्वांची विचारधारा.

“साई इतना दिजीये ज्यामे कुटुंब समाय, मै भी भुका ना रहू , साधू न भुका जाये”

अशा कबीराच्या वृत्तीने सर्व गुण्या गोविंदाने राहात. “एक नूर आदमी आणि दस नूर कपडा” अशी आतासारखी वेळ तेंव्हा नव्हती. दसरा, दिवाळी नवीन कपडे घेतले, तेही थोडे वाढत्या अंगाचे की वर्षभर घोर नाही. मुलांनाही तसेच सांगीतले जात असे त्यामुळे मुलेही वर्षभर कपडे मागत नसत. मुलींना बरेचदा आईच्या साडीचा ड्रेस शिवून मिळत असे. मुलगा थोडा मोठा झाला व त्याने जर का फुल पँटसाठी हट्ट धरला तर त्याच्या हट्टापाई त्याला फुल पँट मिळत असे. परंतू कोणती? तर ती बापाच्या जुन्या पँटची नवीन केलेली फुल पँट. ही असायची प्रत्येक मुलाची पहिली फुल पँट. जुन्या पँटला दुरुस्त करून ही तयार केलेली असल्याने “अल्टर पँट” असे म्हणत. आता अल्टर म्हणजे रिपेअर किंवा दुरुस्त हे त्या वयात काही समजत नसे. आई बापाने अल्टर पँट करून देऊ म्हटले की फुल पँट मिळण्याच्या खुशीत अल्टर काय भानगड आहे?, त्याचा काय अर्थ आहे ? या रिकाम्या गोष्टी कोण करणार. फुल पँट मिळते आहे ना मग मुले त्यातच खुश. अल्टर केलेली ही फुल पँट टेलरने कितीही चांगली करण्याचा प्रयत्न केला तरी थोडी वेगळीच दिसत असे शिवाय बापाची फॅशन जुनी असल्याने ही ओल्ड फॅशन असे. नवीन फुल पँटपेक्षा हिचा “लुक” थोडा वेगळाच दिसे. इतर हाफ पँटधारी मुले विचारत अरे ! ही कशी फुल पँट रे तुझी ?” त्याला अल्टर पँट आहे सांगीतले की अर्थ वगैरे काही कळत नसल्याने तो ही आपला खूप काही समजले अशा आविर्भावात “हो का?” असे म्हणून गप्प राहात असे. आता तर तसा जमाना राहिला नाही पैसा चांगलाच खूळखुळु लागला आहे.काही घरी “डबल इंजिन” अर्थात पती-पत्नी दोघेही कमावते व एक किंवा दोन बच्चे. त्यामुळे जे मुलांना पाहिजे ते मिळते.याने मुलांना सुद्धा वस्तूची किंमत राहिली नाही.वस्तू टिकवून ठेवण्याची त्यांची वृत्ती राहिली नाही. जेंव्हा पाहिजे तेंव्हा कपडे व सर्व काही मिळत आहे.ते मिळू नाही असेही म्हणणे नाही.परंतू मुलांना वस्तूंची आणि पैशाची कदर राहिली नाही.आताच्या 40 च्या पुढच्या वयातील अनेकांचे असे नव्हते पिशवीचे दप्तर, कडीचा डब्बा ,सेकंड हँड सायकल वापरणा-या आणि पाणी पुरी व भेळची पार्टी हीच मोठी पार्टी समजणा-या तेंव्हाच्या मुलांना घरची परिस्थिती, वस्तू टिकवणे, पैशाची किंमत या सर्वांचे बाळकडू मिळत गेले. अशीच शिकवण तत्कालिन धनिक मुलांना सुद्धा असे. त्यामुळेच साडीचा ड्रेस घालणा-या मुलींना आणि अल्टर केलेली पँट घालणा-या या तत्कालीन मुलांना जे आहे त्यात भागवणे पूर्वीही शक्य असे आणि आजही त्यांना ते सहज शक्य होते.आई-वडील दोधेही वर्किंग असल्याने व आजी-आजोबा गावी असल्याने पाळणा घरात राहिलेल्या किंवा आयाच्या ‘देखरेखीत’ वाढलेल्या व वस्तू,कपडे थोडेही खराब झाले की मग फेक बाहेर म्हणणा-या, मोठा वेळ टीव्ही समोर व्यतीत करणा-या, मोबाईल, हॉटेलिंग, मल्टीप्लेक्स यांचे बाळकडू मिळत असलेल्या पुढील पिढीला हे जमेल की नाही सांगता येत नाही.साडीचा ड्रेस आणि अल्टर पँट सोबतच वस्तूंचा पुनर्वापर व पैशाची किमंत हे सुद्धा कालबाह्य झाले.

Article on recent election won by BJP in Gujrath and Himachal

जनतेला सुद्धा “विकासाचे वेड” 

गुजराथ व हिमाचल प्रदेश या राज्यांच्या निवडणुकांपूर्वी माध्यमांवर “विकास वेडा झालाय“ या आशयाचे अनेक संदेश सतत फिरत होते. नरेंद्र मोदी यांच्यावर व त्यांच्या भारत विकासाच्या स्वप्नावर विडंबनात्मक असे हे संदेशांमुळे तसेच हार्दिक, जिग्नेश व अल्पेश ठाकोर यांच्या झंझावातामुळे गेल्या कित्येक वर्षांपासून भाजपा ने टीकवून ठेवलेली सत्ता पुन्हा त्यांच्याच हातात राहते की नाही असे सर्वाना वाटत होते. शिवाय अमित शाह व नरेंद्र मोदी यांची ही “होम पिच” या ठिकाणी हार म्हणजे 2019 मध्ये केंद्रात कॉंग्रेस येणार असे कयास बांधले जात होते. दोन्ही पक्षांकडून मोठ्या प्रमाणात प्रचार झाला. यंदाच्या या निवडणूकीच्या आधी गुजराथमध्ये याआधी मुख्यमंत्री बदल करावा लागला होता.तसेच यावेळी पाटीदार समाज आरक्षणाचा मुद्दा होता, विकासासाठी काळ्या पैस्यास अटकाव व्हावा म्हणून केंद सरकारने केलेल्या नोटबंदी व सर्व देशात एकच कर प्रणाली असावी म्हणून लागू केलेल्या  जी एस टी यांचे सावट होते. व्यापारी वर्ग जी एस टी मुळे नाराज होता. मोदींनी लक्षणीय प्रमाणात सभा घेतल्या. “सी प्लेन” सुद्धा घेऊन गेले. तसेच कॉंग्रेस अध्यक्ष राहुल गांधी यांनी सुद्धा कॉंग्रेसची सत्ता आणण्यासाठी व कॉंग्रेसला गतवैभव मिळवून देण्यासाठी प्रयत्नांची पराकाष्ठा केली. यापूर्वी कुणीही कॉंग्रेस नेता जितक्या प्रमाणात मंदिरात गेला नसेल तितक्या मोठ्या प्रमाणात राहुल मंदिरात गेले, देवदर्शन घेतले.त्यांच्या शिलेदारांनी ते जनेऊधारी , शिवभक्त असल्याचा दावा केला. याचा उलटा परिणाम झाला त्यांच्या अतिप्रमाणात मंदिरात जाण्यामुळे मतदारांना हे सर्व केवळ आणि फक्त केवळ मते मिळवण्यासाठी आहे हे सहज उमगले. पाटीदार समजाचे नेतृत्व करणा-या हार्दीकच्या काही चित्रफिती झळकल्या. हार्दिक आणि कॉंग्रेस यांचे कुठे खटके सुद्धा उडाले. राहुल गांधी यांच्या खेरीज कॉंग्रेस मधील इतर नेते प्रचारात कमी आढळून आले. अहमद पटेल व राहुल गांधी यांचे सुद्धा जमत नसल्याच्या चर्चा झाल्या. गुजराथच्या पाटीदार समाजातील मोठा वर्ग भाजपा सोबत आहे तसेच मुस्लीम समाजातील लोक सुद्धा आहेत. तीन तलाक कायद्यामुळे मुस्लीम महिला वर्ग सुद्धा काही प्रमाणात का होईना भाजपाकडे आकृष्ट झाला आहे. अशा या पार्श्वभूमीवर सर्व देशाचे लक्ष लागलेली ही निवडणूक शेवटी पार पडली. 18 डिसे रोजी मतमोजणी सुरु झाली सुरुवातीला कॉंग्रेस पुढे असल्याने त्यांच्या तंबूत जल्लोष सुरु झाला शेअर बाजार मात्र गडगडू लागला नंतर भाजपाने आघाडी घेतली व ९९ जागा मिळवून गुजराथचा गड राखला. तसेच कॉंग्रेसने सुद्धा 80 जागा जिंकून दाखवून ते काही अगदीच मागे नाही हे दाखवून दिले.यात हार्दिक जिग्नेश व अल्पेश यांचा मोलाचा वाटा आहे. तिकडे हिमाचल मध्ये सुद्धा भाजपाने विजय मिळवला. मोदींनी विकासाच्या तसेच भावनिक मुद्द्यांवर या निवडणुका जिंकून दाखवल्या ख-या परंतू 2019 मध्ये मात्र विकासाचा मुद्दा कसे काम करेल हे पहावे लागेल. खरी परीक्षा तेंव्हा आहे. या दोन राज्यातील विजयाने जनतेला आता खरेच विकास हवा आहे, देशात बदल हवा आहे असेच चित्र सध्या तरी दिसत आहे, आणि त्यामुळेच जनतेने विकास वेडा झाला नाही तर जनतेला सुद्धा विकासाचे वेड आहे हेच सिद्ध करून दाखवले आहे.

जाता जाता .... 80 जागांमुळे हार्दिक व्यतिरीक्त इव्हीएम मध्ये खराबी किंवा इव्हीएम हॅक झाल्याचे कुणी सुतोवाच अदयाप तरी केलेले नाही  

Article focus on way of collecting fund on the occasion of Indian National Flag Day 7 December

  सशस्त्र सेना झेंडा दिवस आणि सारेच निरस          

          आज 7 डिसेंबर सशस्त्र सेना झेंडा दिवस. मला चांगले आठवते वर्ग पाच मध्ये असतांना एका रुपयात सैनिकांसाठी एक तिकीट घ्यावे लागते असे प्रथमच समजले. सरांनी ते दिले मी ते माझ्या कंपासात चिकटवले त्यानंतर दरवर्षी एक-एक तिकीट घेत गेलो. कंपासपेटी तीच. आतासारखे प्रत्येक वर्षी नवीन असा प्रकार नव्हता. पुढे त्या तिकिटांवर “सशस्त्र सेना झेंडा दिवस“ असे जे लिहिले असते त्याचा बोध झाला. भारत स्वतंत्र झाल्यावर सैन्य, सैन्यातील जीवित हानी होणा-यांचे पुनर्वसन, सैनिक कल्याणासाठी व सैन्यातून निवृत्त झालेल्यांसाठी पैसा हवा होता. हा निधी “झेंडा दिवस” साजरा करून उभा करू शकतो असा प्रस्ताव एका समितीने सरकार समोर  ठेवला. म्हणून मग 7 डीसेंबर  1949 हा झेंडा दिवस देशभर साजरा होऊ लागला आणि हे महत्वपूर्ण तिकीट आपल्या सैनिक कल्याण निधीसाठी  म्हणून घ्यायचे असते हे कळले.घरच्या मंडळीनी सुद्धा ते तिकीट घेत जा असे सांगितल्यामुळे वर्ग 10 पर्यंत आम्हा अनेक मुलांच्या कंपासपेटीत वर्ग 5 ते 10 पर्यंत अशी 6 तिकिटे गोळा झाली होती. सैनिकांसाठी आपण सुद्धा खारीचा वाटा उचलल्याचा आनंद होत असे.नंतर महाविद्यालयीन जीवनात मात्र हे तिकीट मिळणे बंद झाले. सैनिकांसाठी म्हणून लहान मुले जरी आनंदाने ही तिकिटे घेत असली तरी ज्या-ज्या कार्यालयात व त्यांच्याशी संलग्न शाळा वा तत्सम विभागात ही तिकीटे वाटप केली जातात त्या-त्या ठिकाणी या तिकीट वाटपाचे कार्य मात्र मोठ्या निरस भावनेने केले जाते. प्रत्येक कर्मचा-यास सक्तीने काही तिकिटे घेण्यास सांगितली जातात तो मग ती तिकीटे कुणाला देशभक्तीच्या हेतूने पुढे वाटप करो अथवा न करो. अधिका-यांची सक्ती असल्याने कर्मचारी ती तिकीटे घेतो मात्र सक्ती असल्याने त्याच्या मनात ती तिकीटे घेताना जी देशप्रेमाची भावना असावयास हवी ती येत नाही. मारून-मुटकून एखादे कार्य करावे लागते तसे त्याचे होते. खरे म्हटले तर एखाद्याची तिकीट वाटपाची जेवढी क्षमता असते तेवढी तिकिटे त्याच्या जवळ देणे जास्त योग्य आहे. तसेच केवळ शालेय विद्यार्थ्यांना ही तिकीटे न देता जनतेस सुद्धा ही तिकिटे सार्वजनिक ठिकाणी समारंभपूर्वक दिल्यास कदाचित आपल्या सैनिकांसाठी जास्त निधी गोळा होईल.परंतू असे न करता हे कार्य सक्तीने करावयास लावले जाते आणि मग त्यात उदासिनता येते. हे देशकार्य आहे ही जाणीव राहात नाही. कर्मचारी जी तिकीटे घेतो ती बहुतांशवेळा त्याच्या जवळच राहतात आणि मग ज्या उद्देशाने हे कार्य सुरु केले आहे तो उद्देश पूर्ण होत नाही. सैनिक शहीद झाले की मेणबत्त्या लावायच्या, अश्रू ढाळायचे, राखी पौर्णिमेच्या वेळेस राख्या पाठवायच्या आणि निधी गोळा करतेवेळी निरस भावनेने ते कार्य करायचे हे कितपत योग्य आहे? गेली कित्येक वर्षे या तिकीटाची किंमत एक रुपयाच आहे. जे सैनिक देशासाठी सिमेवर उन, वारा, थंडी, पावसात तैनात असतात त्यांच्यासाठी एक रुपया देतांनाचे काम हे आनंदाने होणे गरजेचे नाही का? परंतू आपली Sysytemच शासनस्तरावर अशी कार्यपद्धती राबवते की देशहिताचे,समाजहिताचे कार्य करतेवेळी कर्मचा-यांच्या मनात नीरस भाव असतात. हे उचित नव्हे. सैनिक निधी, शहीद पोलीस निधी यासाठी स्वयंस्फूर्तीने मदत होतांना क्वचितच दिसून येते. सर्व शासनच करेल याची वाट न बघता सैनिक निधी गोळा करण्याच्या कार्यात सहभागी सर्वांनीच आनंद आणि उत्साहाने ते कार्य केले पाहिजे. तसेच या निधी गोळा करण्याच्या प्रक्रियेत सर्वदूर सकारात्मक बदल करणे गरजेचे आहे.